Son aylarda ASELSAN gibi büyük şirketlerdeki üst düzey mühendisler, özellikle Hollanda'ya göç etmeye başladılar. Bir anda artış gösteren bu beyin göçünün arkasında yatan temel sebep nedir?

Ülkemizden yurt dışına bir beyin göçü yaşandığı herkes tarafından bilinmektedir. Fakat bu beyin göçü son aylarda özellikle teknoloji ve savunma sektöründe ciddi bir artış gösterdi. Teknoloji ve savunma sektörüne sürekli yeni yatırımlar yapılmasına ve buna önem verilmesine rağmen üst düzey mühendislerimiz, başta Hollanda olmak üzere neden Amerika ve Avrupa ülkelerine göç etmektedir?

Askerlik zorunluluğu, daha yüksek maaş, 5 yıllık çalışmanın ardından vatandaşlık alabilmek, haftada 45 yerine 38 saat çalışmak, 10 gün yerine 30 gün yıllık izin kullanmak gibi çeşitli nedenler sayılabilir. Ayrıca yıllardır uyguladığı yüksek ücret politikası sayesinde kaliteli mühendisleri yurt dışına kaptırmamayı başarmış olan vakıf şirketleri de TL’nin Euro karşısında değer kaybetmesiyle politikalarının cazibesini kaybetmiş durumda.

Beyin göçü büyük oranda Hollanda’ya gerçekleşiyor ve ülkemiz için büyük tehdit oluşturuyor. Bu göçünün en büyük nedeni ise Hollanda merkezli ASML şirketi. Sektöründe lider konumda bulunan ASML, Intel gibi firmaların işlemcilerini ürettiği makineleri geliştirmekte ve üretmektedir. Resmi raporlara göre şirketin yalnızca geçtiğimiz yılki geliri 9 Milyar Euro.

ASML için üst düzey Türk mühendisler, Türk mühendisler için de Hollanda’nın büyük bir şirketinde çalışmak son derece cazip gözüküyor. Zira ülkemizde ‘iyi’ olarak tabir edilen ücretler Euro kurunun uçması ile birlikte Hollanda’nın asgari ücretine denk gelir oldu ve mühendisler daha iyi çalışma koşullarında mevcut maaşlarının misli ile fazlasını alabilecekken bu fırsatı kaçırmak istemiyorlar.

Mühendislerimizin daha iyi çalışma koşullarında daha yüksek maaş ile çalışmaları kendi adlarına güzel bir şey olsa da ülkemizdeki teknoloji ve savunma sektörünü tehlikeye atmaktadır. Yukarıda da söylediğim gibi ülkemiz son yıllarda teknoloji ve savunma sektörüne önemli yatırımlar gerçekleştirmektedir ve ASELSAN gibi önemli şirketlerimizdeki mühendislerin kaybedilmesi projelerin aksamasına neden olacaktır.

Ne yazık ki bu yüksek teknoloji projelerindeki aksaklıkların herhangi bir üniversitede eğitim görmüş herhangi bir mühendis ile giderilmesi mümkün değildir. Kısa vadede başta Hollanda olmak üzere Avrupa ülkeleri ile demokratik bir çalışma ortamı oluşturulması ve sağlam bir ihracat gücüne sahip olunması mümkün olmadığı için bu beyin göçüne kısa vadede en iyi çözüm askerlik ile ilgili düzenlemeler yapmak ve mühendislerin maaşlarını Avrupalı şirketler ile yarışır seviyeye getirebilmek olabilir.

Diğer taraftan özellikle kamu kurumlarındaki araştırma merkezlerinde çalışan deneyimli mühendisler de maaşlarında yaşanan olumsuzluk bazı kurumların işlevlerini kaybetmesi ve buralara atanan liyakatsiz yöneticiler yüzünden yurtdışına gitmeye yöneliyorlar.

Özellikle Araştırma Merkezlerinde, büyük alt yapı ve diğer önemli projelerinde görev yapan kaliteli mühendislerin özlük hakları ve maaşları dünya şartları da göz önüne alınarak belirlenmeli. Bu kurumlara liyakat dikkate alınarak yönetici ve personel atamaları yapılmalıdır.